Układ przedsionkowy – zwany zmysłem równowagi jest odpowiedzialny za nasze relacje z grawitacją i silnie związany z wszelkimi układami sensorycznymi w naszym organizmie. Ma również swój udział w koordynacji i odczuciach ruchów całego ciała, właściwej postury ciała. Dojrzewanie i integracja układu przedsionkowego z innymi układami sensorycznymi odbywa się przez długi czas po urodzeniu dziecka, a ważną role w tym procesie odgrywa aktywność ruchowa dziecka. Zapewnia on równowagę statyczną oraz dynamiczną. Jeżeli jest prawidłowo ukształtowany to decyduje on o szybkim rozwoju motoryki dużej. Czym jest motoryka duża?

Motoryka duża stanowi wszystkie obszerne ruchy, w które jest zaangażowane całe nasze ciało lub jego znaczna część, np. ręce i nogi. Jest to taki rodzaj aktywności ruchowej jak: chodzenie, bieganie, skakanie, czołganie się, jazda na rowerze, czy też pływanie.

Sprawny układ przedsionkowy będzie odpowiadał również za utrzymywanie gałek ocznych w równowadze, co jest niezbędnym warunkiem do rozpoczęcia czytania. Ma ogromne znaczenie dla rozwoju i uczenia się. Bez aktywacji układu przedsionkowego dzieci są apatyczne. Nudzą się, gdyż nie są zdolne do bardziej złożonej aktywności. Często same dążą do autostymulacji w domu i również w szkole, np. bujają się na krzesłach, kręcą się, upuszczają przedmioty, uwielbiają wesołe miasteczka.

Źle funkcjonujący układ przedsionkowy ujawnia się w postaci trudnych do wyjaśnienia zaburzeń związanych z uczeniem się, emocjami, zachowaniem i sprawnością ruchową dziecka.

Drodzy rodzice – wszyscy powinniśmy mieć świadomość, że radosna, różnorodna zabawa w dzieciństwie może ukształtować człowieka z wyobraźnią, wykorzystującego w pełni swoje potencjalne możliwości intelektualne, widzącego wyraźnie cel i sens swojego życia, i uczmy tego rodziców.

Noworodki i małe dzieci bardzo lubią stymulacje przedsionkową w postaci powtarzających się ruchów kołysania, huśtania, kręcenia. Taka stymulacja powinna być nieodłącznym elementem zabawy małego dziecka z rodzicem, jak i starszego.

Ćwiczenia stymulujące układ przedsionkowy powinny trwać 2 minuty, ponieważ zakończenia nerwowe męczą się po tym czasie i nie podlegają stymulacji, później należy wykonać ćwiczenia statyczne

źródło – Hanna Chmura

Przykłady ćwiczeń, stymulacji układu przedsionkowego w domu: 

Turlanie się, toczenie się – po podłodze, różnych fakturach, zawijanie dziecka w sprężysty materiał np. karimatę ,w różnych kierunkach, po niestabilnej powierzchni (np. nie do końca napompowanym materacu), w pudełku kartonowym

Kołysanie – na piłce, łódeczka- na plecach, na brzuchu, przód-tył, bok

„Wahadło”– pozycja stojąca: kołysanie się na boki, na szeroko rozstawionych nogach przenoszenie ciężaru ciała z nogi na nogę( na boki, przód-tył), w siadzie skrzyżnym wprawianie tułowia w ruch wahadłowy i kolisty, ruchy wahadłowe głowy od barku do barku

Przewroty – w przód, w tył

Kręcenie– na krześle obrotowym

Zeskakiwanie na miękkie podłoże – z pudełka, plastikowej miski

Przeskakiwanie przez przeszkody – rozłożony pasek, skakankę

Podskoki, skoki – obunóż, na jednej nodze, przeskakiwanie z nogi na nogę, skakanie wokół własnej osi, według instrukcji, gdzie ma skoczyć dziecko, naśladując zwierzęta(żabę, słonia, królika itd.), wokół woreczka, krążka, przeskoki nad woreczkiem przodem, tyłem , bokiem, obunóż, na jednej nodze, podskoki z przedmiotem trzymanym miedzy kolanami

Bujanie – dziecka w kocu, w fotelu na biegunach

Ciągnięcie – dziecka na siedząco, na leżąco  w kocu trzymając drążek, kijek

Marsz – połączony z podnoszeniem i opuszczaniem głowy, w miejscu- kolana unosimy wysoko lub połączony z wymachami rąk

„Karuzela” – dziecko trzyma linę, pasek od szlafroka w pozycji leżącej na brzuchu( na kocu) rodzic kręci nią w koło (zmiana pozycji: leżąc na plecach, w siadzie)

Wchodzenie na stopień, podnóżek, step i schodzenie, wchodzenie i schodzenie po schodach

Huśtanie linearne w zwisie na rękach jeżeli mamy w domu drążek :do przodu- do tyłu, na boki, góra-dół

Obroty wzdłuż ściany w pozycji stojącej: z punktu A do B (W danym punkcie może być przypięta sylaba, obrazek, może dziecko przenosić przedmiot)

Spoglądanie daleko przez lewe/prawe ramię: pokazujemy obrazek, przedmiot, obrazek jest przyczepiony na ścianie

Skakanie w gumę, na skakance, gra w klasy

Na podłodze kładziemy deskę do prasowania, na której kładziemy dziecko, chwytamy koniec deski przy głowie dziecka lekko unosimy nad podłogę i huśtamy do góry, w dół, na boki

Siedzimy na podłodze z podkurczonymi nogami, dziecko chodzi dokoła, a my wystawiamy przeszkody(ręce, nogi), które ono przekracza, przechodzi pod-nad ręką, nogą

Stawiamy dwa krzesła jedno za drugim, siadamy na nich wraz z dzieckiem i udajemy, że jedziemy samochodem, kręcimy kierownicą (przechylamy się na boki), hamujemy i dodajemy gazu (ruchy ciała do przodu i do tyłu), jedziemy po nierównej drodze (podskakujemy)

Na podłodze rozmieszczamy gazety, są to kamienie w wodzie, idziemy gęsiego, przechodząc, skacząc z jednego kamienia na drugi, tak aby nie wpaść do wody

Na podłodze kładziemy sznur, próbujemy (najlepiej boso)chodzić po leżącym sznurze, możemy także chodzić do tyłu, bokiem itp.

Rozstawiamy meble i wszystko, co może służyć do zbudowania toru przeszkód (coś do przechodzenia pod nad, przez, do wchodzenia i schodzenia) dziecko pokonuje tor przeszkód, w razie potrzeby możemy mu pomóc

Zbijanie baniek mydlanych ręką, nogą, rakietkami, łapanie baniek oburącz, w kubeczki